इयत्ता 12 वीच्या बोर्ड परीक्षांची तयारी सुरू असेल. भरपूर गुण मिळवण्यासाठी प्रयत्न करतच असाल. आयुष्याच्या या पायरीवर स्वत:च्या करियरचा विचार मनात येणे सहाजिकच आहे. तुम्ही बरेच पर्याय उपलब्ध असल्याने गोंधळलेल्या स्थितीतही असाल.
भारताच्या शिक्षण व्यवस्थेनुसार, प्रत्येक विद्यार्थ्याला विज्ञान, वाणिज्य आणि मानव्यविद्या या तीन मुख्य शाखांपैकी एकाची निवड करावी लागते. तुम्ही आयुष्यभर काय करणार हे पूर्णपणे तुमच्या निवडलेल्या शाखांवर अवलंबून असेल याची जाणीव ठेवा.
उदाहरणार्थ, सायन्सच्या विद्यार्थ्याला इंजिनिअरिंग, मेडिसीन किंवा संशोधन या तीन मुख्य प्रवाहांपैकी एकाची निवड करावी लागते. तर कॉमर्सच्या विद्यार्थ्यांकडे फायनान्स, बिझनेस किंवा मॅनेजमेंट असे पर्याय असतात. तसेच मानव्यविद्या निवडणाऱ्या विद्यार्थ्याकडे आर्टस्, मीडिया, लॉ किंवा सोशल वर्क हे पर्याय उरतात.
योग्य निर्णय घेण्यासाठी, तुम्ही स्वत:चे पर्याय शोधले पाहिजेत आणि विविध क्षेत्रांचे संशोधन सुरू ठेवले पाहिजे. आत्मपरीक्षण करा आणि तुम्हाला सर्वात जास्त काय आवडते त्याची निवड करा. अधिक स्पष्टता हवी असल्यास या लेखात दिलेल्या तिन्ही शाखांचा अंदाज घेऊन लोकप्रिय पर्याय जाणून घेऊया.
इयत्ता 12 वीमध्ये सायन्स ही सर्वात कठीण शाखा मानली जाते. एक सायन्स विद्यार्थी म्हणून तुम्ही पुढील करियर निवडू शकता:
मेडिसीन
इंजिनिअरिंग
टेक्नॉलॉजी
रिसर्च
कृपया नोंद घ्या की अनेक सायन्स-विषयक करियर तगडे वेतन आणि वाढीच्या संधी देतात. तुमचा मार्ग मुख्यत्वे दोन विस्तृत भागांत विभागलेला आहे:
जर तुम्हाला डॉक्टर व्हायचे असेल तर एमबीबीएस हा एक उत्तम पर्याय आहे. या अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी तुमच्याकडे इयत्ता 12 वी मध्ये बायोलॉजी असणे आवश्यक आहे. एमबीबीएस हा 5 वर्षांचा अभ्यासक्रम असून ज्यामध्ये हॉस्पिटल ट्रेनिंग आणि इंटर्नशिपचा समावेश आहे. एमबीबीएसनंतर, तुम्ही एमडी करून विविध क्षेत्रात विशेष प्राविण्य मिळवू शकता.
इंजिनिअरिंग ही एक लोकप्रिय करियर पसंती आहे. ज्याने नवीन शोध आणि तंत्रज्ञानाद्वारे जग बदलले आहे. इंजिनियर मदत करतातः
रचना आणि बांधकाम यंत्रे
इमारती, रस्ते आणि महामार्ग बांधणे
सॉफ्टवेअर तंत्रज्ञान विकसित करणे आणि बरंच काही
सिव्हिल इंजिनिअरिंग, इलेक्ट्रिकल इंजिनिअरिंग, एरोस्पेस इंजिनिअरिंग, कॉम्प्युटर इंजिनिअरिंग आणि इतर काही अग्रगण्य इंजिनिअरिंग क्षेत्रे आहेत.
कॉमर्स शाखा काही मोठा पगार देणाऱ्या रोजगार संधी उपलब्ध करून देते. इयत्ता 12 वी नंतर तुम्ही खालील अभ्यासक्रम शिकू शकता:
बीबीए (बॅचलर ऑफ बिझनेस अॅडमिनिस्ट्रेशन)
बीकॉम (बॅचलर ऑफ कॉमर्स)
बीए इन इकनॉमिक्स
नंतर, तुम्ही स्वत:च्या कारकिर्दीला चालना देण्यासाठी एमबीए (मास्टर ऑफ बिझनेस अॅडमिनिस्ट्रेशन) किंवा सीए (चार्टर्ड अकाउंटन्सी) विषयातील उच्च शिक्षण घेऊ शकता. येथेही, तुमचे करियर दोन व्यापक विभागांमध्ये विभागलेले आहेः
कॉमर्स शाखेच्या विद्यार्थ्यांसाठी बँकिंग हा एक उत्तम करिअर पर्याय आहे. बँकांना चांगले आर्थिक ज्ञान असलेल्या व्यावसायिकांची आवश्यकता असते. भारतात बहुराष्ट्रीय बँकांच्या उदयामुळे बँकिंग नोकऱ्यांना मोठी मागणी आहे.
आर्थिक वर्ष 23 मध्ये भारतीय बँकांनी 1,23,000 हून अधिक कर्मचारी नियुक्त केले आहेत.यामुळे आर्थिक वर्ष 22 च्या तुलनेत कर्मचाऱ्यांच्या संख्येत 61% वाढ दिसून आली. या क्षेत्रात प्रवेश घेण्यासाठी तुम्ही बीकॉम, बीबीए इन फायनान्स किंवा बँकिंग अभ्यास करू शकता.
आर्थिक नोंदी व्यवस्थापित करण्यासाठी प्रत्येक कंपनीत अकांउंटंटची आवश्यकता असते. हा एक स्थिर आणि मोठ्या पगाराचा व्यवसाय पर्याय आहे. अग्रगण्य अकांउंटंट होण्यासाठी तुम्ही पुढील अभ्यासक्रम करू शकताः
सीए (चार्टर्ड अकाउंटन्सी)
सीएफए (चार्टर्ड फायनान्शियल अॅनलिस्ट)
आयसीडब्ल्यूए (कॉस्ट अँड मॅनेजमेंट अकाउंटिंग)
इयत्ता 12 वी मानव्यविद्यानंतरचे लोकप्रिय करियर पर्याय
मानव्यविद्या शाखा तीन क्षेत्रांमध्ये संधींची विस्तृत श्रेणी उपलब्ध करते. आर्टस् म्हणजेच कला शाखेचा विद्यार्थी म्हणून तुम्ही इतिहास, राजकारण किंवा मीडियाचा अभ्यास केलेला असावा.
या ज्ञानाच्या आधारे, तुम्ही फॅशन डिझाइन, हॉटेल मॅनेजमेंट, डिजिटल मार्केटिंग आणि इतर अनेक सर्जनशील आणि व्यावसायिक क्षेत्रांमध्ये प्रवेश करू शकता. तुम्हाला विचार करता येतील अशी दोन व्यापक क्षेत्रं पाहूया
हे क्षेत्र बातम्या, माध्यमे आणि कथाकथनाबद्दल आहे. जर तुम्हाला लेखन, छायाचित्रण किंवा वृत्तांकन आवडत असेल, तर तुम्ही मास मीडिया अभ्यास करू शकता. यात अनेक शाखांचा समावेश आहेः
टीव्ही
वर्तमानपत्रे
रेडिओ
डिजिटल मीडिया
जाहिरात
इंटरनेटच्या वाढत्या वापरामुळे डिजिटल माध्यमातील नोकऱ्यांनाही मोठी मागणी आहे. भारतात जवळपास 70 कोटींहून अधिक इंटरनेट वापरकर्ते आहेत. जे डिजिटल कॅम्पेन आणि ऑनलाइन सेवांसाठी मोठी बाजारपेठ सादर करतात. अशा काही लोकप्रिय करिअर पर्यायांचा शोध घेता येईल:
वार्ताहर
रेडिओ जॉकी
डिजिटल मीडिया मॅनेजर
अॅडव्हर्टायजिंग प्रोफेशनल
3D अॅनिमेटर
जज
लॉयर
कॉर्पोरेट लीगल अॅडव्हायजर
लवाद किंवा आर्टीबिटर (वाद मिटविण्यातील मध्यस्थ)
कॉमप्लायन्स अॅनलिस्ट (कंपन्या नियम पाळतात याची खातरजमा करणारा)
इयत्ता 12 वी नंतर योग्य कारकीर्द निवडण्यासाठी तुम्ही स्वत:च्या आवडी, कौशल्ये आणि शैक्षणिक पार्श्वभूमीचे विश्लेषण केले पाहिजे. तुमच्या संदर्भासाठी, त्यांचे पात्रता निकष आणि भारतातील अपेक्षित पगारासह, अग्रगण्य करियर पर्यायांची यादी खाली दिली आहेः
करियर पर्याय
पात्रता
अपेक्षित वेतन
आर्थिक समस्यांचा अडथळा स्वप्नांमध्ये येऊ देऊ नका. तुम्ही सर्वोच्च बँका आणि NBFCमध्ये एज्युकेशन लोनकरिता अर्ज करून वित्तीय मदत मिळवू शकता.
इयत्ता 12 वी नंतर योग्य कारकीर्द निवडणे हा एक महत्त्वाचा निर्णय आहे. जो तुमच्या भविष्याला आकार देईल. तुम्ही विज्ञान, वाणिज्य किंवा मानव्यविद्या निवडा, प्रत्येक विद्याशाखेत चांगल्या पगाराच्या शक्यतेसह उत्तम संधी उपलब्ध आहेत. महत्त्वाचे मुद्दे:
तुमच्या आवडी समजून घ्या
विविध करिअर पर्यायांवर संशोधन करा
तुमच्या कौशल्यांना साजेसा मार्ग निवडा
याव्यतिरिक्त शैक्षणिक क्षेत्रात उत्कृष्ट कामगिरी करण्यासाठी, तुम्ही मोठ्या सवलतींचा लाभ घेण्यासाठी ऑनलाइन बाजारपेठ म्हणजेच online marketplaces वर पुस्तके, लॅपटॉप आणि अभ्यास साहित्य खरेदी करू शकता. सुज्ञपणे नियोजन करून आणि लक्ष केंद्रित करून, सहजपणे तुमच्या स्वप्नातील करियरचा पाठपुरावा शक्य आहे!
