मुंबई : ‘स्पॅम विशिंग कॉल’ म्हणजे फसवे अथवा मार्केटिंगच्या उद्देशाने येणारे आगंतुक फोन कॉल. या ‘स्पॅम विशिंग कॉल’ना प्रतिसाद देणे ही प्रत्येकासाठी डोकेदुखीच असते. सावधगिरी बाळगली नाही तर अनेकदा हे मनस्तापाला कारणीभूत ठरतात. सर्वाधिक ‘स्पॅम कॉल’ येणाऱ्या देशांच्या यादीत ब्राझील, पेरू आणि युक्रेननंतर भारत चौथ्या क्रमांकावर आहे.
‘स्पॅम विशिंग’ हे सायबर गुन्ह्यांचे एक फसवे रूप आहे. या कॉल्समध्ये, स्कॅमर बँक किंवा इतर प्रतिष्ठित संस्थेचे प्रतिनिधी म्हणून बोलून तुमची आर्थिक माहिती किंवा इतर संवेदनशील माहिती मिळवण्याचा प्रयत्न करतात. काही कंपन्या तुम्हाला त्यांच्या उत्पादनांची किंवा सेवांची जाहिरात करण्यासाठी वारंवार कॉल करत असल्याने ते त्रासदायक ठरतात.
काही कॉलर मोठे बक्षीस जिंकले आहे, असे सांगून तुमच्याकडून प्रक्रिया शुल्क किंवा इतर शुल्क भरण्यास सांगतात. हे स्कॅमर चलाखीने वैयक्तिक किंवा आर्थिक डेटासारखी संवेदनशील माहिती उघड करण्यास भाग पाडतात. काही ‘स्पॅम कॉल’मध्ये तुम्हाला धोकादायक ॲप्स किंवा ‘लिंक’ डाऊनलोड करण्यास सांगितले जाते, ज्यामुळे तुमच्या फोनमध्ये व्हायरस किंवा मालवेअर येऊ शकतो.
कोणत्याही स्पॅम कॉलला प्रतिसाद देऊ नका, कारण यामुळे तुमच्या नंबरची पडताळणी होऊ शकते आणि तुम्हाला आणखी ‘स्पॅम कॉल्स’ येऊ शकतात. भारतीय दूरसंचार नियामक प्राधिकरणाने ‘स्पॅम कॉल्स’ आणि मेसेज कमी करण्यासाठी नवीन नियम लागू केले आहेत, ज्यात फोन कंपन्यांना ‘एआय’चा वापर करून ‘स्पॅम कॉल्स’ फिल्टर करावे लागतील.
फोन कंपनीच्या मदतीने ‘डू नॉट डिस्टर्ब’ सेवा सक्रिय करा, ज्यामुळे तुम्हाला अनावश्यक कॉल्स येणे थांबेल. तुम्हाला आलेला कॉल ‘स्पॅम’ वाटल्यास, त्याला ‘स्पॅम’ म्हणून रिपोर्ट करा. आपली व्यक्तिगत माहिती किंवा बँकेची माहिती अनोळख्या व्यक्ती किंवा वेबसाईटसोबत शेअर करणे टाळा. अनोळखी लिंक्सवर क्लिक करणे टाळा. तुमच्या फोनच्या सेटिंग्जमध्ये जाऊन, तुम्ही अज्ञात किंवा अनोळखी नंबरवरून येणारे कॉल ब्लॉक करू शकता.
काय कराल?
कॉल ब्लॉकर्स वापरा : कॉल-ब्लॉकिंग ॲप्स डाऊनलोड करा आणि ‘स्पॅम कॉल’ची तक्रार करा.
सावधगिरी बाळगा : अज्ञात नंबरवरून येणाऱ्या कॉलना उत्तर देताना सावधगिरी बाळगा.
सुरक्षा सक्षम करा : अतिरिक्त संरक्षणासाठी व्हॉइसमेल पासवर्ड वापरा.
जागरूकता पसरवा : सामान्य फोन घोटाळ्यांबद्दल इतरांना शिक्षित करा.
काय टाळाल?
वैयक्तिक माहिती शेअर करू नका : अज्ञात कॉलरना कधीही वैयक्तिक किंवा आर्थिक माहिती देऊ नका.
कॉलर आयडीवर विश्वास ठेवू नका : कॉलर आयडी स्पूफ केला जाऊ शकतो, म्हणून त्यावर अवलंबून राहू नका.
अज्ञात नंबर टाळा : अपरिचित किंवा आंतरराष्ट्रीय नंबरवरून येणाऱ्या क्रमाकांवर ‘रिटर्न कॉल’ करू नका.
डेटा सुरक्षित ठेवा : खऱ्या संस्था कधीही पासवर्ड किंवा ओटीपी यासारखी संवेदनशील माहिती विचारत नाहीत.
