रविकिरण देशमुख / मुंबई
मसाजोग सरपंच संतोष देशमुख यांच्या निर्घृण हत्येतील मंत्री धनंजय मुंडे यांच्या भूमिकेबाबत तीव्र गदारोळ सुरू असतानाही आणि बीड जिल्ह्यातील असामाजिक कारवायांच्या जाळ्यावर चर्चा रंगत असतानाही महायुती सरकारला त्यांच्या राजीनाम्यासाठी तब्बल तीन महिने लागले. महायुती त्यांना का हटवू शकली नाही, याबद्दल अनेक प्रश्न उपस्थित झाले, परंतु आता स्पष्ट झाले आहे की, जनक्षोभापेक्षा राजकारणाला जास्त महत्त्व दिले गेले आणि त्यानंतरच मुंडेंचा राजीनामा घेतला गेला.
खरं तर, मागील वर्षी १५ डिसेंबरच्या सुमारास नागपुरात हिवाळी अधिवेशनाच्या पार्श्वभूमीवर राज्य मंत्रिमंडळ शपथविधी झाला. त्यावेळी महायुतीच्या नेत्यांना धनंजय मुंडेंना मंत्रिमंडळात समाविष्ट करायचे की नाही, याबाबत संभ्रम होता.
राष्ट्रवादी काँग्रेसचे (अजित पवार गट) अध्यक्ष अजित पवार यांना त्या वेळी मुंडेंचा समावेश करण्याची फारशी इच्छा नव्हती. कारण देशमुख हत्याकांडाच्या चौकशीत विविध सिद्धांत पुढे आले होते, ज्यामुळे मुंडेंच्या भूमिकेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले होते. पक्षातील सूत्रांनुसार, राष्ट्रवादी काँग्रेसने बीड जिल्ह्यातील माजलगाव येथील वरिष्ठ आमदार आणि माजी मंत्री प्रकाश सोळंके यांना नागपूरला बोलावले होते. सोळंके तब्बल ४५६ किलोमीटरचा प्रवास करून नागपूरला पोहोचले होते, मात्र त्यांना डावलून धनंजय मुंडेंना मंत्रिपदाचा मान देण्यात आला.
यामागे राजकीय गणित होते. भाजपला ओबीसी समाजातील प्रमुख चेहरा मंत्रिमंडळात हवा होता. कारण राष्ट्रवादीने (अजित पवार गट) माळी समाजाचे प्रतिनिधीत्व करणारे छगन भुजबळ यांना मंत्रिमंडळातून वगळले होते.
मुंडेंच्या बाबतीत हा पहिला अडथळा पार झाला, मात्र लोकमत त्यांच्या विरोधात होते. बीड जिल्ह्यातील घटनांबाबत उपमुख्यमंत्री अजित पवारही अस्वस्थ असल्याच्या बातम्या येत होत्या.
मात्र, भाजपला त्यांच्या राजीनाम्याच्या निर्णयाशी सहमत होण्याची इच्छा नव्हती. कारण भाजपला पंकजा मुंडे यांच्या नेतृत्वावर अंकुश ठेवायचा होता. पंकजा मुंडे हे वंजारी समाजाच्या नेतृत्वासाठी मोठे आव्हान ठरू शकत होते.
धनंजय मुंडेंच्या राजीनाम्याचे राजकीय गणित
मुंडेंच्या राजीनाम्याचा संबंध समाजाच्या मतपेढीशी अधिक होता, तर संतोष देशमुख यांच्या निर्घृण हत्येनंतर झालेल्या जनक्षोभाकडे फारसं गांभीर्याने पाहिलं गेलं नाही. मात्र, संतोष देशमुख यांच्या हत्येची क्रूर छायाचित्रे माध्यमांमध्ये व्हायरल झाल्यानंतर महायुतीच्या नेत्यांना समजले की, मुंडेंच्या राजीनाम्यास विलंब झाल्यामुळे सरकारविरोधात तीव्र लोकमत तयार होत आहे. त्यामुळे अखेर सरकारने राजीनाम्याचा निर्णय घेतला.
अजित पवार यांची महत्त्वाची बैठक
राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष अजित पवार यांनी मंगळवारी संध्याकाळी मालाबार हिल येथील ‘देवगिरी’ बंगल्यावर पक्षाच्या आमदार आणि स्थानिक नेत्यांसोबत महत्त्वाची बैठक घेतली. मुंडेंच्या राजीनाम्यानंतर पक्षाची पुढील दिशा आणि मंत्री माणिकराव कोकाटे यांच्या भवितव्यावर या बैठकीत चर्चा झाली.
