मुंबई : व्हॉट्सअॅप हे एक अतिशय लोकप्रिय मेसेजिंग अ‍ॅप आहे जे बरेच लोक जगभरात वापरतात. त्याने आपली एकमेकांशी संवादाची पद्धत बदलली. परंतु, त्याच्या सर्व सोयींबरोबरच हॅकर्स आणि सायबर गुन्ह्यांचा धोका आहे. नुकतेच वांद्रे येथील एका योग शिक्षिकेला तिच्या व्हॉट्सअॅप खात्यामुळे १ लाख रुपयांचा फटका बसला. योग शिक्षिकेचे शिकागो येथे नातेवाईक असून, कोणीतरी तिच्या नातेवाईकांचे व्हॉट्सअॅप अकाउंट हॅक करून तिला फसवण्यासाठी तिला व्हॉट्सअ‍ॅपवर मेसेज केले. अशा प्रकारच्या वाढत्या गुन्ह्यांबाबत सायबर तज्ज्ञांनी सावधानतेचा इशारा दिला आहे.
सायबर सुरक्षा तज्ञाच्या मते, गुन्हेगारांसाठी व्हॉट्सअॅप हॅक करणे खूप सोपे आहे. त्यांच्याकडे काही पद्धती आहेत. एक मार्ग म्हणजे जर कोणी तुमचा फोन दोन मिनिटांसाठी धरला आणि त्यांच्या फोनवर क्यूआर कोड स्कॅन केला, तर ते त्यांच्या फोनवर तुमचे व्हॉट्सअॅप सहज उघडू शकतात. दुसरी युक्ती म्हणजे जेव्हा स्कॅमर एखाद्याचे फेसबुक खाते हॅक करतात, ज्यामुळे त्यांना व्हॉट्सअॅप मध्ये लॉग इन करता येते कारण दोघेही एकाच कंपनीचे असतात. तिसरी पद्धत थोडी अधिक कुशल आहे, स्कॅमरकडे व्हॉट्सअॅप यूपीआय पेमेंट सिस्टम हॅक करण्याची क्षमता आहे. ते अशा प्रकारे तुमच्या बँक खात्यातून पैसे चोरू शकतात.
हॅकर्स अनेकदा फिशिंग तंत्र वापरतात, तुम्हाला हानिकारक लिंक्सवर क्लिक करायला लावणारे संदेश पाठवतात. या लिंक्स स्पायवेअर इन्स्टॉल करू शकतात किंवा तुमची वैयक्तिक माहिती चोरू शकतात. स्पायवेअर आणि मालवेअर हे वाईट सॉफ्टवेअर प्रोग्राम आहेत जे निरुपद्रवी फाइल्स किंवा अ‍ॅप्स असल्याचे भासवतात. एकदा ते तुमच्या डिव्‍हाइसवर आल्‍यावर, ते तुमचे मेसेज आणि वैयक्तिक डेटा यासारखी संवेदनशील माहिती अ‍ॅक्सेस करू शकतात.
जेव्हा हॅकर्स तुमच्या व्हॉट्सअ‍ॅपवर प्रवेश करतात तेव्हा ते सर्व प्रकारच्या वाईट गोष्टी करू शकतात. ते तुमची फसवणूक करू शकतात, तुम्ही असल्याचे भासवू शकतात आणि तुमच्या नातेवाईकांना किंवा मित्रांना पैसे मागू शकतात. ते तुम्हाला किंवा इतर कोणाला ब्लॅकमेल देखील करू शकतात कारण व्हॉट्सअ‍ॅपवर अनेकदा वैयक्तिक फोटो आणि काहीवेळा गोपनीय दस्तऐवज देखील असतात. ते त्या कागदपत्रांवर तुमच्या स्वाक्षरीचा गैरवापर करू शकतात.
सायबरसुरक्षा तज्ञ काही खबरदारी सुचवतात. प्रथम, तुमचा फोन कोणालाही देऊ नका. अतिरिक्त सुरक्षिततेसाठी व्हॉट्सअ‍ॅपचे द्वि-चरण सत्यापन वैशिष्ट्य (टू स्टेप व्हेरिफिकेशन फीचर) सुरू करा. नवीनतम सुरक्षा आणि दोष निराकरणे मिळवण्यासाठी व्हॉट्सअॅप अपडेट ठेवा. तुम्हाला माहीत नसलेल्या लोकांच्या संदेशांबाबत सावधगिरी बाळगा आणि विचित्र लिंकवर क्लिक करणे किंवा फाइल डाउनलोड करणे टाळा. संदेश किंवा लिंक्सने वैयक्तिक किंवा आर्थिक माहिती मागितल्यास उघडू नका. तसेच, तुमच्या फोनवर मजबूत पासवर्ड आणि सुरक्षा अ‍ॅप्स ठेवा. पेमेंट केले तर समोर करा, मोबाईल कोणाच्याही हातात देऊ नका.
व्हॉट्सअॅप संवादासाठी उत्तम आहे, परंतु हॅक आणि गुन्ह्यांकडे लक्ष द्या. ज्या ऑफर सत्य असायला खूप चांगल्या वाटतात त्याबद्दल शंका घ्या. काहीतरी संशयास्पद वाटत असल्यास सावध राहिल्याने तुमची गोपनीयता आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यात मदत होते.
व्हॉट्सअॅप हॅक करणे आणि गुन्हे करणे हे स्कॅमर्स किंवा सायबर वर्ल्डसाठी खूप सोपे आहे. परंतु, ही एक गंभीर समस्या आहे कारण बरेच लोक व्हॉट्सअॅप वापरतात. लोकांनी सामान्य घोटाळे, फिशिंग आणि सायबर बुलिंग ओळखण्यासाठी स्वतःला शिक्षित केले पाहिजे. अनोळखी लोकांना वैयक्तिक माहिती देतानासावधगिरी बाळगा. तुमच्या फोनचे सॉफ्टवेअर, अँटीव्हायरस आणि अ‍ॅप्स अद्ययावत ठेवा. तुमच्या फोन आणि अॅप्ससाठी मजबूत, वेगळा पासवर्ड वापरा.
- मयूर कुलकर्णी, सायबर तज्ज्ञ
