मुंबई : ‘पायरसी : तंत्रज्ञानाद्वारे आशय सामग्रीचे संरक्षण’ या विषयावरील वेव्हज २०२३ मध्ये पॅनेल चर्चेत डिजिटल आशय सामग्री अर्थव्यवस्थेसमोरील सर्वात कठीण आव्हानांपैकी एकाला तोंड देण्यासाठी माध्यम, कायदा आणि सायबर सुरक्षा क्षेत्रातील जागतिक अग्रणी एकत्र आले. आयपी हाऊसचे आशिया पॅसिफिक विभागचे उपाध्यक्ष आणि प्रमुख नील गेन यांनी सूत्रसंचालन केलेल्या या चर्चेत पायरसी आता एक सीमांत चिंता नव्हे तर समन्वित, बहुआयामी प्रतिसादांची आवश्यकता असलेला मुख्य प्रवाहातील धोका आहे यावर एकमत झाले.
मीडिया पार्टनर्स आशियाचे व्यवस्थापकीय आणि कार्यकारी संचालक विवेक कौटो यांनी अनियंत्रित पायरसीमुळे होणारे आर्थिक नुकसान अधोरेखित केले. ऑनलाइन पायरसीमुळे उद्योगाला २०२५ ते २०२९ दरम्यान १०% पेक्षा जास्त महसूल गमावावा लागेल अशी शक्यता आहे, याकडे त्यांनी लक्ष वेधले. पायरसीविरोधी प्रभावी अंमलबजावणी कायदेशीर व्हिडीओ सेवा वापरकर्त्यांमध्ये २५% वाढ घडवून आणू शकते आणि आशय सामग्री गुंतवणुकीत ०.५ अब्ज अमेरिकन डॉलरची वाढ होऊ शकते. यामुळे २०२९ पर्यंत एकूण मूल्य ३.८ अब्ज अमेरिकन डॉलरपर्यंत वाढेल. विशेषतः भारताची डिजिटल व्हिडीओ अर्थव्यवस्था वाढत असताना त्यांनी हितधारकांना पायरसी संरक्षणापासून संभाव्यतेपर्यंत सर्व शक्यता पुन्हा मांडण्याचे आवाहन केले.
आयएसबी इन्स्टिट्यूट ऑफ डेटा सायन्सच्या सहयोगी संचालक डॉ. श्रुती मंत्री यांनी डिजिटल पायरसी आणि सायबर क्राइम यांच्यातील संबंधांवर प्रकाश टाकला. ‘पायरेसीत अनेकदा ट्रोजन, रॅन्समवेअर आणि स्पायवेअर सारख्या द्वेषयुक्त साधनांचा समावेश असतो. खास करून १८ ते २४ वयोगटातील वापरकर्ते असुरक्षित असतात,’ असे त्यांनी निदर्शनास आणले. प्रतिबंधाची सुरुवात माहितगार ग्राहकांपासून झाली पाहिजे हे नमूद करून त्यांनी व्यापक जनजागृती मोहिमा आणि शैक्षणिक उपक्रमांचे आवाहन केले. त्यांनी ९-१० जुलै रोजी सीबीआय आणि इंटरपोलच्या सहकार्याने आयएसबी द्वारे आयोजित डिजिटल पायरसीविरोधी शिखर परिषदेची घोषणा देखील केली. क्रीडा क्षेत्रातील पायरसीविरोधात केल्या जाणाऱ्या कामाविषयी बोलताना DAZN च्या पायरसीप्रतिबंधक कार्य विभागाचे प्रमुख अनुराग कश्यप यांनी प्रतिबंधात्मक दृष्टिकोन स्पष्ट केला.
आमची रणनीती डिटेक्शन, डिस्रप्शन आणि डिटरन्स या तीन D वर म्हणजेच शोध, अडथळा आणि प्रतिबंध या तीन गोष्टींवर आधारित आहे. आम्ही थेट कार्यक्रम होण्यापूर्वीच अंमलबजावणी सुरू करतो. अदृश्य वॉटरमार्किंग लीक शोधण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते, असेही त्यांनी पुढे नमूद केले. जिओ हॉटस्टारचे लीगल प्रमुख आणि या कायद्याशी संबंधित बाबींचे तज्ज्ञ अनिल लाळे यांनी कठोर अंमलबजावणीचे महत्त्व स्पष्ट केले. सर्वात मोठा प्रतिबंधक उपाय म्हणजे म्हणजे पायरसी करणाऱ्यांवर खटला चालवणे. कायद्याच्या अंमलबजावणीत नेमकी त्रुटी कुठे आहे ओळखणे आवश्यक आहे, ते म्हणाले.
