नवी दिल्ली - प्रस्तावित नवीन फौजदारी कायद्यात निष्काळजीपणामुळे मृत्यूस कारणीभूत ठरलेल्यास सात वर्षांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा असून ती खूप जास्त असून ती कमी करून पाच वर्षांवर आणावी, असे संसदीय समितीने नमूद केले आहे.
भाजप खासदार ब्रिजलाल यांच्या अध्यक्षतेखालील गृह व्यवहारविषयक संसदीय स्थायी समितीने ही बाब नमूद केली आहे. त्याचप्रमाणे असेही निरीक्षण केले की, भारतीय न्यायसंहितेत उतावळेपणाने किंवा निष्काळजी कृत्याने एखाद्याचा मृत्यू घडवून आणणाऱ्या आणि घटनास्थळावरून पळून जाणाऱ्यांना दहा वर्षांचा तुरुंगवास सुचवला आहे. घटना किंवा घटनेची तक्रार पोलीस किंवा दंडाधिकाऱ्यांना करण्यात अयशस्वी झाल्यास, हे कलम अजिबात कायम ठेवावे की नाही याबद्दल अधिक विचार करणे आवश्यक आहे.
समितीला असे वाटते की, कलम १०४ (१) अंतर्गत दिलेली शिक्षा आयपीसीच्या कलम ३०४ ए अंतर्गत समान गुन्ह्याच्या तरतुदीच्या तुलनेत जास्त आहे. म्हणून, समितीने शिफारस केली आहे की कलम १०४ (१) अंतर्गत प्रस्तावित शिक्षा सात वर्षांवरून पाच वर्षांपर्यंत कमी केली जाऊ शकते, अशी शिफारस समितीने नमूद केली आहे.
न्यायसंहितेच्या कलम १०४ (१) नुसार, जो कोणी कोणत्याही व्यक्तीच्या अविचारी किंवा निष्काळजीपणाने कृत्य करून मृत्यूला कारणीभूत ठरतो, तो मनुष्यवधाचा दोषी नसतो. त्याला सात वर्षांपर्यंतच्या कालावधीसाठी कोणत्याही वर्णनाच्या कारावासाची शिक्षा दिली जाईल आणि दंडासदेखील जबाबदार असेल. त्याच गुन्ह्यासाठी, भारतीय दंड संहिता (३०४ ए) हे कलम सांगते की. जो कोणी कोणत्याही व्यक्तीच्या मृत्यूस कारणीभूत ठरेल किंवा निष्काळजीपणाने कोणतेही कृत्य करून दोषपूर्ण मनुष्यहत्येला कारण नसेल तर त्याला दोन कालावधीपर्यंतच्या कारावासाची शिक्षा दिली जाईल किंवा त्याला कारावास वा दंड किंवा दोन्ही ठोठावले जाईल.
कलम १०४ (२) भारतीय संविधानाच्या कलम २०(३) च्या विरोधात असू शकते ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की, "गुन्ह्याचा आरोप असलेल्या कोणत्याही व्यक्तीला स्वत:विरुद्ध साक्षीदार होण्यास भाग पाडले जाणार नाही, असेही समितीने मत व्यक्त केले आहे.
कलम १०४ (२) नुसार, जो कोणी कोणत्याही व्यक्तीच्या मृत्यूस कारणीभूत ठरतो, कोणत्याही अविचारी किंवा निष्काळजी कृत्याने, दोषी मनुष्यवधाचे नाही आणि घटनास्थळावरून पळून गेला किंवा पोलीस अधिकाऱ्याला घटनेची तक्रार करण्यात अयशस्वी झाला किंवा घटना घडल्यानंतर लवकरच दंडाधिकारी, १० वर्षांपर्यंत वाढू शकणाऱ्‍या मुदतीच्या कोणत्याही वर्णनाच्या कारावासाची शिक्षा होईल आणि दंडासही पात्र असेल.
