मुंबई : इतिहासात २०२४ वर्षाला अनेक प्रतिष्ठित व्यक्तिमत्त्वांना निरोप देणारे वर्ष म्हणून स्थान मिळेल. कारण झाकीर हुसेन, मानमोहन सिंग, अमीन सयानी, श्याम बेनेगल, फली एस नारिमन, बुद्धदेव भट्टाचार्जी आणि ए रामचंद्रन हे सर्व आपल्या-आपल्या क्षेत्रातील दिग्गज याच वर्षात आपल्यातून निघून गेले.
राजकारण, व्यवसाय, कायदा आणि अर्थशास्त्र आदी क्षेत्रांतील अनेक दिग्गज व्यक्तींना आपण गमावले, ज्यामध्ये कम्युनिस्ट नेते सीताराम येचुरी, बुद्धदेव भट्टाचार्जी, उद्योगपती-दानशूर रतन टाटा, कायद्याचे वकिल फाली एस नारिमन आणि एजी नूरानी, आणि अर्थशास्त्रज्ञ बिबेक देबरोय यांचा समावेश आहे.
वर्षाची समाप्ती एक धक्का देणारी होती कारण भारताचे एक मोठे नेते आणि आर्थिक सुधारणांचे जनक, माजी पंतप्रधान मनमोहन सिंग, २६ डिसेंबर रोजी आपला निरोप घेतला.
मनमोहन सिंग यांनी 1990 च्या दशकातील आर्थिक संकटाच्या काळात आपल्या आर्थिक धोरणांनी देशाला दिशा दिली.
त्याआधी, रतन टाटांच्या मृत्यूने भारतातील उद्योग क्षेत्रात कधीही भरून न निघणारी पोकळी निर्माण केली. टाटा ग्रुपचे माजी अध्यक्ष म्हणून, त्यांनी 'साल्ट-टू-सॉफ्टवेअर' कंनग्लोमरेटला जागतिक पातळीवर विस्तार करून त्याला नवीन उंचीवर नेले.
इतर प्रसिद्ध राजकारणी नेत्यांमध्ये सुशील कुमार मोदी, नटवर सिंग, ओम प्रकाश चौटाला आणि एस.एम. कृष्णा यांचा समावेश होता, ज्यांनी २०२४ मध्ये आपला निरोप घेतला.
कला क्षेत्रातही गायक पंकज उधास, प्रभा अत्रे आणि उस्ताद राशिद खान, भरतनाट्यम नृत्यांगना यामिनी कृष्णमूर्ती आणि तबला वादक झाकीर हुसेन यांनी जगाला अलविदा म्हटले.
वर्षाची सुरुवात जानेवारी मध्ये शास्त्रीय गायनकार राशिद खान यांच्या निधनाने झाली. खान यांनी "आओगे जब तुम" आणि "भोर भायो" सारख्या गाण्यांना अमर केले.
भारताने शास्त्रीय गायिका प्रभा अत्रे यांच्या मृत्यूवर शोक व्यक्त केला, ज्यांनी किरणा घराण्याच्या एक उत्कृष्ट कलेचा अभ्यास केला. पद्म भूषण पुरस्कार विजेती महाराष्ट्रातील प्रभा अत्रे यांना विविध संगीत प्रकारांवर अपूर्व प्रभुत्व होतं, ज्यात ख्याल, ठुमरी, दादरा आणि गझल यांचा समावेश होता.
पंकज उधास यांची गझल गायकी नेहमी लक्षात राहील. त्यांनी "चांदी जैसा रंग है तेरा", "फिर हाथ में शराब है" आणि "आहिस्ता" सारख्या गाण्यांमुळे गझल प्रकार लोकप्रिय झाला.
यामिनी कृष्णमूर्ती, जिने भरतनाट्यम, कच्छिपुडी, कर्नाटिक गायन आणि वीणा मध्ये उत्कृष्ठता मिळवली. त्यांचे उत्तर भारतात भरतनाट्यम लोकप्रिय करण्यात महत्त्वपूर्ण योगदान आहे.
भारताने झाकीर हुसेन यांना गमावले, ज्यांनी तबला वाद्याला ग्लोबल पातळीवर लोकप्रिय केला आणि त्यांना करिअरमध्ये चार ग्रॅमी पुरस्कार मिळाले. संगीत क्षेत्रातील आणखी एक मोठे नामांकित व्यक्तिमत्त्व शारदा सिन्हा यांचं निधनखील यावर्षी झाले.
भोजपुरी आणि मैथिली लोकसंगीताच्या लोकप्रियतेसाठी ओळखल्या जाणाऱ्या सिन्हा यांनी छठ पूजा गीतांसाठी मोठे योगदान दिले आणि हिंदी चित्रपट गाण्यांमध्ये तिचा अनोखा ठसा देखील सोडला.
साहित्यिक क्षेत्राने महत्त्वपूर्ण कवी-मुक्तिबोध राणा, केकी एन दारूवाला, उषा किरण खान, सुरजीत पाटर, आणि मळती जोशी यांच्यासारखी मोठी नावे गमावली.
खाद्यकलांमध्ये शेफ इम्तियाज कुरेशी यांच्या निधनाने शोक लोटला.
चित्रकला क्षेत्रातील एक दिग्गज, हनीफ कुरेशी यांनी सार्वजनिक ठिकाणी कला लावली. त्यांनी सार्वजनिक कलेच्या प्रकल्पांना समृद्ध केला. चित्रपट आणि फॅशन जगतात श्याम बेनेगल, कुमार शाहानी आणि रोहित बाल यांचा मृत्यू मोठा धक्का होता.
