नवी दिल्ली : भारतीय अर्थव्यवस्थेने गेल्या काही वर्षांत सर्व भू-राजकीय धक्क्यांचा सामना केला आहे आणि ती पुढे असलेल्या अनिश्चिततेवरही सक्षमपणे मार्गक्रमण करू शकेल, असा विश्वास भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या मॉनेटरी पॉलिसी कमिटी (एमपीसी) सदस्य जयंत आर वर्मा यांनी रविवारी व्यक्त केला.
वर्मा पुढे म्हणाले की, त्यांना २०२४ मध्ये महागाई कमी होईल आणि वाढ मजबूत राहणे अपेक्षित आहे. भारतीय अर्थव्यवस्थेने गेल्या काही वर्षांत अनेक धक्के (रशिया-युक्रेन युद्ध, इस्रायल-हमास युद्ध, तेलाच्या वाढत्या किमती, हुथी हल्ले) सहन केले आहेत आणि मला विश्वास आहे की, आम्ही अलीकडच्या काळात जे अनुभवले त्यापेक्षा येत्या काही महिन्यांत भू-राजकीय परिस्थिती आणखी वाईट होईल असे वाटत नाही,” असे त्यांनी पीटीआयला दिलेल्या मुलाखतीत सांगितले.
अहमदाबाद येथील इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंटचे प्राध्यापक वर्मा म्हणाले की, चीनमधील सततच्या मंदीमुळे ऊर्जा आणि इतर वस्तूंच्या मागणीत झपाट्याने घट झाली आहे आणि त्यामुळे पुरवठा धक्क्याचे प्रतिकूल परिणामही कमी झाले आहेत. एकूणच, मला पूर्ण विश्वास आहे की, भारत पुढे असलेल्या अनिश्चिततेवर मार्गक्रमण करण्यास सक्षम असेल, तो म्हणाला.
चालू आर्थिक वर्षात भारताची अर्थव्यवस्था ७.३ टक्क्यांनी वाढण्याचा अंदाज असून २०२२-२३ मध्ये ७.२ टक्क्यांपेक्षा हा आकडा जास्त आहे. इंटरनॅशनल मॉनेटरी फंड (आयएमएफ)च्या वर्ल्ड इकॉनॉमिक आउटलुक नुसार, जागतिक जीडीपी वाढ २०२२ मध्ये ३.५ टक्क्यांवरून २०२३ मध्ये ३ टक्के आणि २०२४ मध्ये २.९ टक्क्यांपर्यंत घसरण्याचा अंदाज आहे.
लाल समुद्र आणि भूमध्य समुद्राला हिंदी महासागराला जोडणारा महत्त्वाचा शिपिंग मार्ग बाब-एल-मंदेब समुद्रमार्गाच्या आसपासची परिस्थिती येमेन-स्थित हुथी अतिरेक्यांच्या अलीकडील हल्ल्यांमुळे धोकादाायक झाली आहे. या हल्ल्यांमुळे, शिपर्स केप ऑफ गुड होपमधून माल घेऊन जात आहेत, परिणामी जवळपास १४ दिवसांचा विलंब होतो आणि मालवाहतूक आणि विमा खर्चही जास्त होतो. उर्जेच्या वाहतुकीसाठी लाल समुद्र मार्ग देखील महत्त्वपूर्ण आहे.
जागतिक स्तरावर, चलनवाढीची वाढ ही मोठ्या प्रमाणावरील महामारीच्या साथीमुळे होती आणि त्यानंतर अनेक पुरवठा झटके बसल्याचे लक्षात घेऊन ते म्हणाले की, यापैकी कोणतेही घटक आज कार्यरत नाहीत. वर्मा यांनी निदर्शनास आणून दिले की, आता चलनविषयक धोरण आहे, पुरवठ्याचे धक्के दूर झाले आहेत आणि ऊर्जा आणि वस्तूंच्या किमतीत घसरण झाली आहे.
ताज्या सरकारी आकडेवारीनुसार, भाजीपाला, डाळी आणि मसाल्यांच्या किमतीत वाढ झाल्यामुळे डिसेंबर २०२३ मध्ये किरकोळ चलनवाढीचा दर चार महिन्यांतील सर्वात जलद गतीने ५.६९ टक्क्यांनी वाढला. भारत कोविड नंतरच्या काळात वित्तीय एकत्रीकरणाच्या मार्गावर आहे आणि हे आर्थिक धोरणाने अंशतः भरून काढले पाहिजे, असे ते म्हणाले.
२०२४ मध्ये महागाई कमी होण्याची शक्यता
२०२४ च्या महागाईबद्दलच्या त्यांच्या दृष्टीकोनाबद्दल, प्रख्यात अर्थशास्त्रज्ञ म्हणाले की त्यांना महागाई कमी होईल असे वाटते आणि आर्थिक वाढ मजबूत राहील. मला अपेक्षा आहे की, महागाई (तात्पुरत्या अन्नाच्या किमतीच्या वाढीशिवाय) लक्ष्याच्या दिशेने खाली जाईल. त्यांच्या मते, गेल्या वर्षी खाद्यपदार्थांच्या किमतीत झपाट्याने वाढ होऊनही, त्वरित केलेल्या उपाययोजनांचा फार परिणाम झाला नाही. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, या वाढीमुळे महागाई फारशी वाढली नाही नाही. मला वाटते की, २०२४ मध्येही अन्नधान्याच्या किमतीतील वाढ रोखून धरली जाऊन महागाईचा फटका बसणार नाही, याची काळजी घेतली जाईल, असे वर्मा म्हणाले.
