११२ वर्षे जुने देशातील सर्वात मोठे पोस्ट ऑफीस...पहा मुंबईमधील ही भव्य आणि ऐतिहासिक वास्तू

छायाचित्र सौ : @SunilKumar_IPoS

Published on:

03 Feb 2025, 8:59 am

१९०४ ते १९१३ दरम्यान गॉथिक, हिंदू आणि मुघलकालीन वास्तुकलाच्या मिश्रणात इंडो-सारासेनिक शैलीत बांधण्यात आलेल्या जनरल पोस्ट ऑफीसची म्हणजेच (जीपीओ) ही वास्तू ११२ वर्ष जुनी आहे.छायाचित्र सौ : विजय गोहिल/ एफपीजे

वास्तुविशारद जॉन बेग यांनी या वास्तूला डिझाइन केले आहे. ज्यांनी छत्रपती शिवाजी महाराज वास्तु संग्रहालय देखील तयार केले आहे. छायाचित्र सौ : विजय गोहिल/ एफपीजे

कर्नाटकातील विजापूर (विजयापुरा) येथील १७व्या शतकातील गोल गुम्बाझच्या दगडी घुमटानंतर हा घुमट भारतातील दुसरा सर्वात मोठा घुमट आहे.छायाचित्र सौ : विजय गोहिल/ एफपीजे

छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनसजवळ स्थित १.२० लाख चौरस फूट क्षेत्रफळ असलेल्या या वारसास्थळाची पुनर्बांधणी इंडियन नॅशनल ट्रस्ट फॉर आर्ट अँड कल्चरल हेरिटेजच्या सहकाऱ्यातून सुरू आहे. छायाचित्र सौ : विजय गोहिल/ एफपीजे

या ठिकाणच्या थीम आणि डिझाईन पूर्णपणे भारतीय असले तरी, वास्तुविशारद जॉन बेग त्याच्या स्कॉटिश खुणा सोडायला विसरला नाही. भिंतींवर कोरलेले कमळ आणि काटेरी फुले हे स्कॉटिश खुणा दर्शवतातछायाचित्र सौ : विजय गोहिल/ एफपीजे

या वास्तूचे बांधकाम १ सप्टेंबर १९०४ रोजी सुरू झाले आणि ३१ मार्च १९१३ रोजी पूर्ण झाले इमारतीचे बांधकाम पूर्ण करण्यासाठी नऊ वर्षे लागली. संपूर्ण बांधकामासाठी १८,०९,००० रुपये खर्च आला, असे येथील एका फलकावर नमूद केले आहे.छायाचित्र सौ : विजय गोहिल/ एफपीजे

मागील दशकांतील दुर्लक्ष आणि अपूर्ण दुरुस्तीमुळे लुप्त झालेली या ऐतिहासिक इमारतीची भव्यता आता पुन्हा दिसू लागली आहे. इमारत बांधताना आरसीसीसारख्या नव्या तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यात आला आहे.छायाचित्र सौ : विजय गोहिल/ एफपीजे

छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनसजवळ स्थित १.२० लाख चौरस फूट क्षेत्रफळ असलेल्या या वारसास्थळाची पुनर्बांधणी इंडियन नॅशनल ट्रस्ट फॉर आर्ट अँड कल्चरल हेरिटेजच्या सहकाऱ्यातून सुरू आहे. इमारतीतील बँकिंग, पार्सल वितरण आणि टपाल सेवा बंद न करता जतनाचे काम सुरू आहे.छायाचित्र सौ : विजय गोहिल/ एफपीजे

२०१५ मध्ये या प्रकल्पाला मंजुरी मिळाली आणि २०१८ मध्ये सामंजस्य करार करण्यात आला. मात्र, कोविडमुळे विलंब झाला आणि २०२१ मध्ये काम सुरू झाले. अंतिम टप्पा २०२६ पर्यंत पूर्ण होणार आहे.छायाचित्र सौ : विजय गोहिल/ एफपीजे

आतापर्यंत या इमारतीला 22 कोटी रुपये खर्च झाले आहेत. आणि तिसऱ्या टप्प्याच्या अखेरीस खर्च ३०% वाढण्याची शक्यता आहे. या ठिकाणी स्टॅम्प गॅलरी, पोस्टल संग्रहालय याचे जतन केले जाणार आहेछायाचित्र सौ ; @DevangVDave

Heritage

Heritage Development

post office

historical haritage in Mumbai

Mumbai heritage

Genral Post office

GPO

Indias largest post office