नवी दिल्ली : पुरवठ्याला चालना देण्यासाठी केलेल्या प्रयत्नांमुळे आणि चालू खरीप हंगामात पेरणी जास्त झाल्याच्या वृत्तामुळे दिल्ली आणि इंदूरच्या घाऊक बाजारात उडीदच्या किमतीत घसरण झाली आहे, असे सरकारने बुधवारी सांगितले. गेल्या वर्षीच्या ३.६७ लाख हेक्टरच्या तुलनेत या चालू खरीप हंगामात ५ जुलैपर्यंत उडदाचे क्षेत्र ५.३७ लाख हेक्टरवर पोहोचले आहे. ग्राहक व्यवहार विभागाच्या सातत्यपूर्ण प्रयत्नांमुळे उडदाच्या किमती घसरल्या आहेत, असे अधिकृत निवेदनात म्हटले आहे.
केंद्र सरकारचे कृतिशील उपाय ग्राहकांसाठी किमती स्थिर ठेवण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांसाठी अनुकूल किंमत मिळणे सुनिश्चित करण्यासाठी निर्णायक ठरले आहेत, असेही निवेदनात म्हटले आहे. चांगल्या पावसाच्या अपेक्षेने शेतकऱ्यांचे मनोबल वाढेल. मध्य प्रदेश, आंध्र प्रदेश, उत्तर प्रदेश, राजस्थान, तामिळनाडू आणि महाराष्ट्र या प्रमुख उडीद उत्पादक राज्यांमध्ये चांगले पीक उत्पादन होईल.
खरीप पेरणीच्या हंगामापूर्वी नाफेड आणि एनसीसीएफ यांसारख्या सरकारी संस्थांमार्फत शेतकऱ्यांच्या पूर्व-नोंदणीमध्ये लक्षणीय गती आली आहे. या एजन्सी शेतकऱ्यांकडून उडीद खरेदी करतील. हे प्रयत्न शेतकऱ्यांना खरीप हंगामात कडधान्य उत्पादनाकडे वळवण्यासाठी आणि भारताला स्वयंपूर्ण बनवण्यासाठी प्रोत्साहित करण्याच्या सरकारच्या धोरणाचा एक भाग आहेत, असे निवेदनात म्हटले आहे.
नाफेड आणि एनसीसीएफद्वारे आधारभूत किंमत योजना (पीएसएस) अंतर्गत उन्हाळी उडीद खरेदी सुरू आहे. या उपक्रमांचा परिणाम म्हणून ६ जुलै २०२४ पर्यंत इंदूर आणि दिल्लीच्या बाजारात उडीदच्या घाऊक किमती अनुक्रमे ३.१२ टक्के आणि १.०८ टक्क्यांनी आठवडाभर घसरल्या आहेत. देशांतर्गत किमतींशी जुळवून घेताना आयात केलेल्या उडदाच्या जमिनीच्या किमतीही घसरत आहेत, असे सरकारने म्हटले आहे.
यंदा उडदाचे पेरणी क्षेत्र ५.३७ लाख हेक्टरवर
५ जुलै २०२४ पर्यंत, उडदाचे पेरणी क्षेत्र ५.३७ लाख हेक्टरवर पोहोचले असून मागील वर्षीच्या याच कालावधीत ते ३.६७ लाख हेक्टर होते. ९०दिवसात येणाऱ्या या पिकामुळे यंदा खरीपाचे चांगले उत्पादन अपेक्षित आहे, अशी सरकारला आशा आहे. एकट्या मध्य प्रदेशात, एकूण ८,४८७ उडीद शेतकऱ्यांनी आधीच एनसीसीएफ आणि नाफेड मार्फत नोंदणी केली आहे. दरम्यान, महाराष्ट्र, तामिळनाडू आणि उत्तर प्रदेश यांसारख्या प्रमुख उत्पादक राज्यांमध्ये अनुक्रमे २,०३७, १६११ आणि १६६३ शेतकऱ्यांची पूर्व-नोंदणी झाली आहे. त्यांचा या उपक्रमांमध्ये त्यांचा व्यापक सहभाग दर्शवतात.
