नवी दिल्ली : अन्न आणि इंधनाच्या किमती कमी झाल्यामुळे मे महिन्यात घाऊक महागाई निर्देशांक (डब्ल्यूपीआय) १४ महिन्यांच्या नीचांकी ०.३९ टक्क्यावर आला आहे. तथापि, भू-राजकीय तणावामुळे वस्तूंच्या किमती वाढू शकतात, असे तज्ज्ञांनी सांगितले.
घाऊक किंमत निर्देशांक (डब्ल्यूपीआय) आधारित महागाई एप्रिलमध्ये ०.८५ टक्के होती. गेल्या वर्षी मे महिन्यात ती २.७४ टक्के होती.
उद्योग मंत्रालयाने एका निवेदनात म्हटले आहे की, मे महिन्यात महागाई सकारात्मक राहिली आहे कारण अन्न उत्पादने, वीज, इतर उत्पादन, रसायने आणि रासायनिक उत्पादने, इतर वाहतूक उपकरणे आणि अन्न नसलेल्या वस्तूंच्या किमती वाढल्या आहेत.
घाऊक किंमत निर्देशांक (डब्ल्यूपीआय) आकडेवारीनुसार, मे महिन्यात अन्न वस्तूंमध्ये १.५६ टक्क्यांची घसरण दिसून आली, तर एप्रिलमध्ये ०.८६ टक्के घसरण झाली होती, ज्यामध्ये भाज्या, कांदा, बटाटा आणि डाळींमध्ये नकारात्मक चलनवाढ दिसून आली.
मे महिन्यात भाज्यांच्या किमतीत २१.६२ टक्के घसरण झाली, जी एप्रिलमध्ये १८.२६ टक्के होती.
इंधन आणि वीज यांच्या किमतीतही मे महिन्यात २.२७ टक्के घसरण झाली, जी एप्रिलमध्ये २.१८ टक्के होती. तथापि, उत्पादित उत्पादनांमध्ये २.०४ टक्के सकारात्मक चलनवाढ दिसून आली, जी एप्रिलमध्ये २.६२ टक्के होती.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (आरबीआय) चलनविषयक धोरण तयार करताना प्रामुख्याने किरकोळ महागाईचा विचार करते. गेल्या आठवड्यात जाहीर झालेल्या आकडेवारीनुसार, मे महिन्यात किरकोळ महागाईचा दर कमी होऊन २.८२ टक्क्यांपर्यंत पोहोचला आहे, जो मुख्यतः अन्नधान्याच्या किमती कमी झाल्यामुळे झाला आहे. महागाई कमी होत असताना रिझर्व्ह बँकेने या महिन्यात धोरणात्मक व्याजदरात ०.५० टक्क्यांनी घट करून ५.५० टक्क्यांपर्यंत घट केली आहे.
आंतरराष्ट्रीय वस्तूंच्या किमती कमी झाल्यामुळे किरकोळ महागाई सौम्य राहण्याची अपेक्षा असल्याने आरबीआयने चालू आर्थिक वर्षासाठी चलनवाढीचा अंदाज ४ टक्क्यांच्या पूर्वीच्या अंदाजापेक्षा ३.७ टक्क्यांपर्यंत कमी केला आहे. ४ टक्क्यांपेक्षा कमी सरासरी किरकोळ महागाईचा अंदाज अलीकडच्या वर्षांत सर्वात कमी आहे.
‘इक्रा’चे वरिष्ठ अर्थशास्त्रज्ञ राहुल अग्रवाल म्हणाले की, घाऊक किंमत निर्देशांकातील घसरण व्यापक होती. त्यामध्ये अन्न, अन्नधान्य उत्पादन, खनिजे आणि इंधन आणि वीज क्षेत्रांनी या महिन्यांमधील महागाईत घट होण्यास हातभार लावला.
नैऋत्य मान्सून लवकर सुरू झाला असला, तरी जूनच्या सुरुवातीला त्याची प्रगती थांबली. १५ जून २०२५ पर्यंत सामान्य पातळीपेक्षा ३१ टक्क्यांनी लक्षणीयरीत्या कमी झाली. पिकांच्या अंदाजासाठी आणि परिणामी, अन्न महागाईसाठी मान्सूनचे तात्पुरते आणि स्थानिक वितरण महत्त्वाचे राहिले आहे, असे अग्रवाल म्हणाले.
कच्च्या तेलाच्या किमतीत ४.३ टक्क्यांनी वाढ
इस्रायल आणि इराणमधील तणाव वाढल्यानंतर, चालू महिन्यात कच्च्या तेलाच्या किमतींमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे, असे ‘इक्रा’ने म्हटले आहे. फेब्रुवारीपासून सतत घसरण झाल्यानंतर १ ते १३ जून दरम्यान भारतीय कच्च्या तेलाच्या किमतीत मासिक आधारावर सरासरी ४.३ टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. शिवाय, मे २०२५ च्या तुलनेत या महिन्यात वर्षानुवर्षे होणाऱ्या घसरणीचे प्रमाणही कमी झाले आहे. कच्च्या तेलाच्या किमती वाढल्याने, तसेच अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत भारतीय रुपयामध्ये काही प्रमाणात घसरण झाल्याने, जून २०२५ च्या घाऊक किंमत निर्देशांकावर दबाव वाढेल, जो जून २०२५ मध्ये ०.६-०.८ टक्क्यांच्या आसपास सौम्य राहण्याची शक्यता आहे, असे अग्रवाल म्हणाले. घाऊक महागाईतील घसरणीमुळे व्यवसायाची भावना वाढेल. कारण त्यामुळे उत्पादन खर्च कमी होईल, असे उद्योग चेंबर पीएचडीसीसीआयने म्हटले आहे.
