आजकाल हृदयविकाराचा झटका (Heart Attack) एक अत्यंत गंभीर समस्या बनली आहे, जी सर्व वयोगटातील लोकांमध्ये वाढत आहे. पूर्वी हा विकार प्रामुख्याने वृद्ध व्यक्तींमध्ये दिसून येत होता, पण बदललेल्या जीवनशैली, अयोग्य आहार आणि वाढते मानसिक ताण यामुळे आता लहान मुलांपासून तर तरुण आणि प्रौढांपर्यंत प्रत्येक व्यक्तीला हृदयविकाराचा धोका वाढलेला दिसतो.
विशेषत: जीवनशैली, खाण्या-पिण्याच्या चुकीच्या सवयी आणि व्यायामाचा अभाव यामुळे हृदयविकाराचा झटका होण्याची शक्यता वाढते. हृदयविकाराच्या झटक्यापासून बचाव करण्यासाठी आपल्याला काही महत्त्वाच्या सवयी आपल्या जीवनशैलीत अंमलात आणाव्या लागतात. यामुळे हृदयाचे आरोग्य चांगले राहून आपले जीवन अधिक सुदृढ आणि निरोगी होईल.
तर चला, जाणून घ्या त्या सवयी ज्या हृदयविकाराच्या धोक्यापासून आपल्याला सुरक्षित ठेवू शकतात.
१. समतोल आहार -
हृदयाच्या आरोग्याच्या दृष्टीने आहार हा एक अत्यंत महत्त्वाचा घटक आहे. हृदयविकाराचा धोका कमी करण्यासाठी आहारात खालील गोष्टींचा समावेश करा.
फायबर्स (Fiber) : धान्य, फळे, भाज्या यांमध्ये फायबर्स जास्त असतात. फायबर्स हृदयाच्या आरोग्यासाठी फायद्याचे असतात आणि कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यात मदत करतात.
ओमेगा-३ फॅटी अॅसिड्स : फिश, आळशी, वाळवी या पदार्थांमध्ये ओमेगा-३ फॅटी अॅसिड्स असतात. हे हृदयाच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त आहे.
मिठाचे सेवन कमी करा : जास्त मीठ हृदयासाठी हानिकारक असू शकते. उच्च रक्तदाब आणि हृदयविकाराच्या संभाव्यतेला वाढवू शकते.
फॅटी अॅसिड्स (Trans fats) : तळलेले पदार्थ, फास्ट फूड, अधिक तेलकट पदार्थ यांचा वापर टाळा.
२. नियमित व्यायाम -
हृदयविकाराचा धोका कमी करण्यासाठी नियमित व्यायाम आवश्यक आहे. हृदयाची कार्यक्षमता सुधारण्यासाठी हृदयविकार तज्ञ नियमित ३० ते ४५ मिनिटे कार्डियो व्यायाम, चालणे किंवा सायकल चालणे यांची शिफारस करतात. यामुळे हृदयाचा रक्तपुरवठा सुरळीत होतो आणि रक्तदाब नियंत्रणात राहतो.
३. मानसिक आरोग्याचे संरक्षण -
मानसिक ताण हे हृदयविकाराचे एक मुख्य कारण असू शकते. तणाव आणि चिंता हृदयावर मोठा परिणाम करतात. ताण कमी करण्यासाठी ध्यान, प्राणायाम, योगा, आणि इतर विश्रांती तंत्रांचा उपयोग करा. असे केल्याने हृदयाच्या आरोग्याचा फायदा होईल.
४. धूम्रपान आणि मद्यपान टाळा -
धूम्रपान हृदयविकाराचे एक प्रमुख कारण आहे. त्यामुळे हृदयरोगांचा धोका २-३ पट वाढतो. मद्यपानानेही हृदयविकार होण्याची शक्यता वाढते. या दोन्ही गोष्टी टाळून हृदयविकारापासून सुरक्षित राहता येते.
५. वजन नियंत्रण -
जास्त वजनाने हृदयविकाराचा धोका वाढतो. त्यामुळे आपले वजन नियंत्रित ठेवा. वजन कमी करण्यासाठी नियमित व्यायाम करा, संतुलित आहार घ्या आणि पुरेशी झोप घ्या.
६. रक्तदाब आणि कोलेस्ट्रॉल नियंत्रण -
उच्च रक्तदाब आणि उच्च कोलेस्ट्रॉल हे हृदयविकाराचे मुख्य कारण आहे. रक्तदाब आणि कोलेस्ट्रॉल नियमित तपासून त्यावर लक्ष ठेवा. तज्ञांच्या सल्ल्याने आवश्यक असल्यास औषधे घ्या आणि जीवनशैली सुधारण्यासाठी योग्य उपाय करा.
७. नियमित आरोग्य तपासणी -
हृदयविकाराच्या शक्यतेला कमी करण्यासाठी नियमित आरोग्य तपासणी करा. त्यात रक्तदाब, कोलेस्ट्रॉल, रक्तातील साखरेची तपासणी करणे, हृदयाची इ. तपासणी करणे महत्त्वाचे आहे.
८. मानसिकता बदला -
सकारात्मक मानसिकता ही नेहमी केवळ हृदयाच्याच नव्हे तर संपूर्ण आरोग्यासाठी फायदेशीर असते. तुमच्या जीवनात आनंद आणि समृद्धी आणण्यासाठी मित्र, कुटुंब आणि जीवलगांसोबत चांगले संबंध ठेवा. आयुष्यात ताण वाढणार नाही याची काळजी घ्या.
९. फास्ट फूड आणि प्रोसेस्ड फूड -
फास्ट फूड आणि प्रोसेस्ड फूडमध्ये तंतू, पोषणतत्त्वांचे प्रमाण कमी असते. यामुळे हृदयाच्या आरोग्यावर परिणाम होतो. घरच्या बनवलेल्या ताज्या आणि पौष्टिक आहार कधीही निरोगी आयुष्यासाठी बेस्ट असतो.
१०. पुरेशी झोप -
झोपेची कमतरता हृदयविकाराचे एक कारण ठरू शकते. रात्री ७ ते ८ तासांची झोप घेणे हृदयाच्या आरोग्यासाठी आवश्यक आहे.
या सर्व सवयी आयुष्यात रुजवून हृदयविकाराच्या झटक्याचा धोका कमी केला जाऊ शकतो. प्रत्येक व्यक्तीच्या जीवनशैलीवर आधारित उपायांची निवड करणे आवश्यक आहे. योग्य आहार, नियमित व्यायाम आणि तणाव नियंत्रणाचे उपाय हृदयासाठी सर्वोत्तम ठरतात.
(Disclaimer: हा लेख इंटरनेटवर उपलब्ध माहितीवर आधारित आहे. याची 'नवशक्ति' पुष्टी करत नाही.)
