महाराष्ट्र सरकारने यंदा गणेशोत्सवाला ‘राज्य महोत्सव’ घोषित केले आहे. २७ ऑगस्टपासून १० दिवसांचा हा सोहळा साजरा होणार आहे. मात्र, सार्वजनिक गणेश मंडळांच्या समन्वय समितीने सरकारने त्यांच्या सूचनांचा विचार न केल्याबद्दल नाराजी व्यक्त केली आहे.
११ कोटी रुपयांचे वाटप अपुरे
बृहन्मुंबई सार्वजनिक गणेशोत्सव समन्वय समितीकडे मुंबईतील सुमारे १२,००० मंडळे नोंदणीकृत आहेत. समितीचे अध्यक्ष नरेश दहिबावकर यांनी PTI ला दिलेल्या प्रतिक्रियेमध्ये सांगितले की, राज्य महोत्सवासाठी दिलेले ११ कोटी रुपयांचे वाटप अपुरे आहे. तसेच निर्णय प्रक्रियेत मंडळांना सामील केले गेले असते तर समाजहिताचे अधिक काम होऊ शकले असते.
मंडळांचे सामाजिक योगदान
दहिबावकर म्हणाले की, मंडळे केवळ उत्सवापुरती मर्यादित नसून वर्षभर सामाजिक कामे करतात. अनेक मंडळे ग्रंथालये चालवतात तसेच शैक्षणिक आणि आर्थिक मदत पुरवतात. त्यांच्या मते, २५ वर्षांहून जुनी मंडळे या निर्णयात समाविष्ट करायला हवी होती. "मंडळे वर्षभर काम करतात आणि जेव्हा जेव्हा संकट येते तेव्हा समाजात योगदान देतात. सरकारने आम्हाला या निर्णयात सहभागी करून घेतले असते तर बरे झाले असते कारण त्यामुळे समाजासाठी अधिक काम करण्यास प्रोत्साहन मिळाले असते," असे ते म्हणाले.
आर्थिक वास्तव
एका मोठ्या मंडळाचा खर्च ५० लाख ते १ कोटी रुपये, तर उलाढाल ५० लाख ते ३० कोटी रुपये असते. हा महसूल देणग्या आणि जाहिरातींवर अवलंबून असल्याने पावसाळ्यात भाविकांची संख्या घटल्यास त्यावर परिणाम होतो. सरकारलाही सणासुदीत जीएसटी आणि इतर करांद्वारे महसूल मिळतो, असे दहिबावकर यांनी सांगितले.
भजनी मंडळांना मदत
राज्य सरकारने १,८०० भजनी मंडळांना प्रत्येकी २५,००० रुपयांचे अनुदान देण्याची घोषणा केली आहे. मात्र, दहिबावकर यांनी या मंडळांची निवड कशी केली गेली आणि ती नोंदणीकृत आहेत का याबाबत प्रश्न उपस्थित केला.
अनंत चतुर्दशीला वाहतुकीची समस्या
यावर्षी अनंत चतुर्दशी शनिवारी असल्याने सरकारी कर्मचाऱ्यांना सुट्टी उत्सवाच्या सातव्या दिवशी देण्यात आली आहे. त्यामुळे विसर्जन मिरवणुकीदरम्यान वाहतुकीची समस्या निर्माण होऊ शकते, असे समितीचे मत आहे.
राज्य सरकारचे उपक्रम
गणेशोत्सवाची भव्यता वाढवण्यासाठी सरकारने अनेक उपक्रम जाहीर केले आहेत. यामध्ये विशेष पोर्टल (ganeshotsav.pldmka.co.in), उत्सव गीत “आला रे आला... राज्य महोत्सव आला”, तसेच राज्यस्तरीय स्पर्धा जिल्हा व तालुका पातळीपर्यंत विस्तारल्या आहेत. बक्षिसे वाढवून राज्यस्तरीय पहिले बक्षीस ७.५ लाख, जिल्हास्तरीय ५०,००० आणि तालुकास्तरीय २५,००० निश्चित करण्यात आले आहे.
याशिवाय व्याख्यानमाला, आध्यात्मिक नाट्य महोत्सव, ड्रोन शो, स्मारक टपाल तिकिटे प्रकाशन, तसेच प्रमुख ठिकाणांचे सुशोभीकरण आणि रोषणाई यांचाही समावेश आहे.
सामाजिक एकजूट
दहिबावकर यांनी सांगितले की, गणेशोत्सव हा सर्व धर्मीयांचा उत्सव आहे. “मंडप उभारण्यासाठी लागणारी ताडपत्री मुस्लिमांकडून पुरवले जाते,'' असे ते म्हणाले.
