नवी दिल्ली : भारताच्या औद्योगिक उत्पादनाच्या (आयआयपी) वाढीचा वेग नोव्हेंबर २०२४ मध्ये वार्षिक ५.२ टक्क्यांच्या सहा महिन्यांच्या उच्चांकावर पोहोचला. सणासुदीतील वाढत्या मागणीमुळे आणि उत्पादन क्षेत्रात वाढ झाली, असे शुक्रवारी जाहीर केलेल्या अधिकृत आकडेवारीतून दिसून आले.
सांख्यिकी आणि कार्यक्रम अंमलबजावणी मंत्रालयाच्या निवेदनानुसार, नोव्हेंबर २०२३ मध्ये औद्योगिक उत्पादन निर्देशांकाने (आयआयपी) २.५ टक्के वाढ झाली होती. यापूर्वीचा उच्च विकास दर ६.३ टक्के मे २०२४ मध्ये नोंदवला गेला होता. तो जूनमध्ये ४.९ टक्के आणि जुलै २०२४ मध्ये ५ टक्क्यांनी वाढला. सप्टेंबरमध्ये ३.१ टक्के आणि ऑक्टोबर २०२४ मध्ये ३.७ टक्के वाढण्यापूर्वी ऑगस्टमध्ये आयआयपी वाढ सपाट होती. एप्रिल-नोव्हेंबर २०२४ मध्ये आयआयपीच्या दृष्टीने मोजल्या गेलेल्या फॅक्टरी आऊटपूटमध्ये वाढ ४.१ टक्क्यांनी वाढली आहे जी मागील वर्षीच्या वरील कालावधीत ६.५ टक्के होती.
आकडेवारीनुसार, खाण उत्पादन वाढ नोव्हेंबरमध्ये १.९ टक्क्यांपर्यंत घसरले आहे, जे वर्षभरापूर्वीच्या वरील महिन्यात ७ टक्क्यांनी वाढले होते. तसेच निर्मिती क्षेत्राची वाढ नोव्हेंबरमध्ये ५.८ टक्क्यांवर पोहोचली, जी एका वर्षापूर्वी वरील महिन्यात १.३ टक्क्यांवर होती. गेल्या वर्षीच्या ५.८ टक्क्यांवरून वीजनिर्मिती वाढ ४.४ टक्क्यांवर घसरली. वापर-आधारित वर्गीकरणानुसार, भांडवली वस्तूंच्या विभागातील वाढ नोव्हेंबर २०२४ मध्ये ९ टक्क्यांपर्यंत वाढली आहे, ज्याच्या तुलनेत एक वर्षापूर्वीच्या कालावधीत १.१ टक्क्यांची घसरण झाली होती.
सणासुदीच्या काळात मागणी वाढल्याचे स्पष्ट दिसून येत आहे कारण नोव्हेंबर २०२३ मध्ये ४.८ टक्क्यांच्या घसरणीच्या तुलनेत ग्राहकोपयोगी वस्तूंचे उत्पादन नोव्हेंबरमध्ये १३.१ टक्क्यांनी वाढले. नोव्हेंबर २०२३ मध्ये उणे ३.४ टक्क्यांच्या घसरणीच्या तुलनेत नोव्हेंबर २०२४ मध्ये ग्राहक नॉन-टिकाऊ उत्पादन वाढ ०.६ टक्क्यांवर म्हणजे जवळजवळ सपाट राहिली.
आकडेवारीनुसार, नोव्हेंबर २०२४ मध्ये पायाभूत सुविधा/बांधकाम वस्तूंमध्ये १० टक्क्यांची वाढ नोंदवली गेली, जी एका वर्षापूर्वीच्या वरील महिन्यात १.५ टक्क्यांनी वाढली होती. तसेच प्राथमिक वस्तूंच्या उत्पादनात नोव्हेंबर २०२४ मध्ये २.७ टक्के वाढ झाली आहे, जे एका वर्षाच्या आधी वरील महिन्यात ८.४ टक्के होते. इंटरमीडिएट गुड्स विभागातील विस्तार नोव्हेंबरमध्ये ५ टक्के राहिला असून मागील वर्षी वरील महिन्यात तो ३.४ टक्क्यांपेक्षा जास्त होता.